Her Şirket Bir Kabiledir, Her Kabilenin Bir Kültürü Vardır.

Posted by Egemen Atkaya on Salı, Ağustos 11, 2015 | No comments

Şirket kültürü dediğimiz şey kurumların performansı üzerinde çok kritiktir. Ancak çoğu şirket kendi kültürünü tanımlayamaz, ölçemez ya da değiştiremez. Çoğu zaman işleri düzgün yapmaya çalışırken sonunda kızgın ve içinden çıkılamayacak durumlar yaratırlar.

Aslında baktığınız zaman her şirket bir kabiledir, ve her kabilenin bir kültürü vardır.  Kültür insanların kullandıkları dil ve davranışlar ile ortaya koyduğu bir üründür. Bu dil ve davranışlar kendimizi, işimizi ve içinde yaşadığımız dünyayı yaratır.

Geçtiğimiz günlerde Dave Logan, John King ve Halee Fischer tarafından 2008 yılında yazılan "Kabile Liderliği - Tribal Leadership isimli kitabı okudum. Kitaba konu olan araştırma 10 yılda 24 şirkette çalışan 24.000 kişi üzerinde yapılan araştırmayı kapsıyor.

Kitaba göre kabile liderleri kabile kültürünü geliştirmeye çalışan kimselerden oluşur. Bulundukları sektörde üretkenlik ve karlılık üzerine belli bir takım performans standartları oluştururlar. Daha da önemlisi grupları bir araya getirerek kabilenin üyeleri oldukları bilincini verirler.

Kitap kurum kültürünü 5 katmana ayırmış ve liderlere kendi kabilelerini saptama, değerlendirme ve geliştirme amacını taşıyor.

Kabile kültürünün 5 katmanı şu şekilde tanımlanıyor;

• Seviye 1 (tema “Hayat Berbat”) – İnsanlar düşmanca ve tehlikeli davranışlar içerisinde, hayat hakkında son derece negatifler; bu seviyede sadece %2'lik bir kesim çalışıyor.
• Seviye 2 (tema “Benim Hayatım Berbat”) – İnsanlar içine kapanık ve kendileri ile ilgisiz. Kendilerini kopmuş hissediyorlar, bu seviyede %25'lik bir kesim çalışıyor.
• Seviye 3 (tema “Ben Harikayım Sen Değilsin”) – İnsanlar kendilerinin diğerlerinden üstün olduğunu düşünüyor, %48'lik bir payla üstün düşünce ve seviye bu.
• Seviye 4 (tema “Biz Harikayız”) – İnsanlar katılımcı ve takım arkadaşlarına destek, ancak diğer kabileler ile rekabet halinde, %22'lik bir kesim bu seviyede.
• Seviye 5 (tema “Hayat Harika”) – İnsanlar potansiyellerine daha odaklı içinde bulundukları topluluk üzerine daha olumlu etki halindedir, %2'lik kesim bu seviyede yer alır.

Kitaba göre çoğu şirket seviye 2 ve 4 arasındadır. Çoğu insan hayatım berbat ile hayat harika arasında gidip geliyor.

Liderlere düşen insanları geliştirerek seviyeler arası yükselmelerini sağlamak. Bu eğitimler ya da seminerler ile yapılacak bir şey değil. Değişim kelimelerle iletişim vasıtası ile verilmeli, değişim gözlemlenmeli ve tekrar edilmeli.

Kabile lideri olabilmek için aşağıdaki adımları izlemek gerekiyor:

• İnsanları Seviye 2'den 3'e çıkarma – Kompliman ve iltifat edin. Organizasyon politikaları ve prosesleri üzerine mentorluk yapın, organizasyona ait olduklarını hissetmeleri için ortada problemlere çözüm bulmalarını sağlayın.
• İnsanları Seviye 3'den 4'e çıkarma – Bireysel değerleri ortaya çıkarın, 360° geri bildirim prosesini kullanın, teknik ve aygıtların başkaları tarafından kullanılmasını sağlayın, sıklıkla strateji toplantısı yaparak fikirlerin tartışılmasını sağlayın.
• İnsanları Seviye 4'den 5'e çıkarma – Başka bir kabile ile ortak strateji oluşturun, diğer grup ile paylaşılan değerleri ortaya çıkarın. Global problemlere odaklanın, bilgi paylaşımına çok önem verin.

Bunları uygularken 5 seviyede kullanılan dil ve adetler gözlemlenip öğrenilmeli. Ayrıca hangi kabile üyesinin hangi dili konuştuğu dinlenmeli, daha da ilerisi hangi üye hangi seviye de gözlemlenmeli.

Kabile liderliği fikirlerin değişmesi ya da bilgi kazanmak ile olmaz, bu dilin değişimi ve ilişki kurmak ile olur. 

İnsanlar seviye değiştirirken değerleri konusunda saygılı olun, bunun etrafında mümkünse bir kabile stratejisi oluşturun.