Eski çalıştığım bir şirketin genel müdürüne ait bu söz; Şirketlerde demokrasi olsaydı yöneticiler çalışanlar tarafından seçilirdi. Biraz traji komik ama aslında ne durumu yansıtan güzel bir söz.
Demokrasi kavramı bildiğiniz gibi ilk yunanlıların benimsediği, halktan ya da ileri gelenlerden herkesin söz sahibi olduğu, bir konu üzerinde herkesin fikrini söylediği ve sonunda ortak konsensüsa, yani fikir birliğine varıldığı sistemdir.
Bu sistem yüzyıllardır politikada başarı ile uygulanıyor ve birkaç ülke hariç çoğunlukla demokrasi ile yönetiliyoruz.
Peki şirketler bu konuda ne kadar demokratik ya da ne kadar totaliter, ya da demokratik olmayı ne kadar başarabiliyorlar.
Worldblu isimli kuruluş dünya çapında şirketlerin ne kadar demokratik oldukları konusunda araştırmalar yapıyor. 2015 yılında seçilen en demokratik şirketleri aşağıdaki linkte bulabilirsiniz;
Worldblu'nun araştırmaları çarpıcı, buna göre Apple gibi şirketlerin bile çok yüksek demokratik platformlar yaratmadığını gözlemlemişler.
Worldblu şirketleri değerlendirirken 10 adet kriter belirlemiş. Bu kriterler sürdürülebilir demokratik iş modelinin temelini oluşturuyor.
- Amaç ve Vizyon Demokratik bir şirketin neden var olduğu, ne yaptığı ve nereye gitmek istediği açıkça belirlenmiş ve çalışanlara anlatılmıştır.
- Şeffaflık Herşeyi saklamanın artık modası geçti, demokratik organizasyonlarda ajanda daha şeffaf, çalışanlar şirketin mali yapısı hakkında fikir ve söz sahibi
- Diyalog ve Dinleme Tepeden inme tek yönlü iletişimden ziyade insanlar arasında diyalog ve müzakereye önem veren kurum kültürü
- Adalet ve Haysiyet Demokratik organizasyonlarda insanlara birey olarak davranılır, kimse ya da hiçkimse olarak değil
- Güvenilirlik Demokratik şirketlerde kimin neden sorumlu olduğu çok açıktır, ancak bir problem olduğu zaman hatalı aranmaz liberal bir şekilde sonuca bağlanır.
- Birey + Toplum Demokratik şirketlerde birey tümü oluşturanlar kadar önemlidir. Organizasyona kattıkları değerlidir çünkü toplamda hedefe ulaşmak için yardımcı olurlar.
- Seçim Bu organizasyonlar çalışanlarının anlamlı seçim yapmaları için onları teşvik eder.
- Dürüstlük Burada belki de en önemli konu budur, bu şirketler neyin etik neyin ahlaklı olduğunu çok iyi bilir ve buna göre disiplinler yaratır.
- Yerelleşme Güç organizasyon içindeki kişilerde doğru şekilde paylaştırılmış ve dağıtılmıştır.
- Yansıtma ve Değerlendirme Demokratik organizasyonlarda sürekli geri bildirim ve gelişim, geçmişten ders almak ve öğrenilmiş olanları gelecek durumlara uygulamak esastır.
Daha önce de yazılarımda yazdığım gibi şirket kültürleri ya da kültürlerimiz demokratik yapılardan hala uzak, daha çok ben yaptım oldu mantığı hakim. Belki de politkayı bir kenara bırakırsak işin içine para unsuru girince yöneticiler teokratik olmaya daha meyilli.
Umuyorum yukarıdaki maddeleri daha çok şirket bünyesine uygulayarak yönetimde yüksek kaliteyi sağlayabilsin.
